Komeet Leonard (C/2021 A1)

Komeet C/2021 A1 (Leonard) is de beste en helderste komeet van 2021. Het bevond zich begin december nog aan de avondhemel voor waarnemers op het noordelijk halfrond. Daarna was de komeet niet meer vanuit België te zien - enkel vanaf zuidelijkere breedtegraden. 

C/2021 A1 (Leonard) is een lang-periodieke komeet, pas ontdekt door GJ Leonard op de Mount Lemmon Observatory op 3 januari 2021 toen de komeet 5 AU (750 miljoen km) van de zon verwijderd was. Dit was de eerste komeet die in 2021 werd ontdekt en het heeft een retrograde baan. Op 12 december 2021 bevond de komeet zich op 0,233 AU (34,9 miljoen km) van de aarde en op 18 december 2021 op 0,028 AU (4,2 miljoen km) van Venus.

Een komeet is een ijsachtig overblijfsel uit de ‘oertijd’ van ons zonnestelsel (een "vuile" sneeuwbal van ijs en puin). Zolang het zich ver van de zon bevindt, blijft de komeet bevroren. Maar zodra de komeet de hete zon wat dichter nadert, begint de buitenste laag te verdampen en verliest het gas en stof. Zo ontstaat de karakteristieke ‘staart’ van de komeet. 

Kometen hebben zelfs vaak 2 staarten: eén daarvan is gemaakt van elektrisch neutraal materiaal (waterijs en stofdeeltjes) die de duidelijke witte, vage vorm rond de komeet en zijn staart vormen. Terwijl de zon de komeet opwarmt, komen deze kleine deeltjes vrij en vormen er een glanzende staart achter. 

De tweede staart is gemaakt van een plasma - een elektrisch geladen hete gaswolk – die door fluorescentie schijnt. De kleuren van deze plasmastaart kunnen groen of blauw zijn, afhankelijk van het soort geladen gas dat uit de komeet ontsnapt. Terwijl het plasma wegstroomt van de komeet, wordt het geleid door het magnetische veld van de zon en de zonnewind. Dit veroorzaakt scheiding tussen de twee staarten - de ene wordt aangedreven door de richting van de komeet en de andere door het magnetische veld van de zon. 

Komeet Leonard zal op 3 januari 2022 om de zon draaien in het perihelium, op een afstand van ongeveer 90 miljoen km (0,6 AU). Kometen zijn meestal het helderst rond het perihelium, en de komeet is in loop van december 2021 helderder geworden. En, zoals recente activiteit laat zien, is er altijd de mogelijkheid van uitbarstingen van helderheid naarmate komeet Leonard steeds dichter bij de zon komt.

C/2021 A1 bevindt zich sinds mei 2009 in de baan van Neptunus. Gebruikmakend van een tijdperk van 1950, ruim voordat de komeet het planetaire gebied van het zonnestelsel binnenging, suggereert een barycentrische baanoplossing dat de komeet een omlooptijd van ongeveer 80000 jaar had. Zo heeft de komeet de afgelopen 40000 jaar inkomend doorgebracht vanaf ongeveer 3700 AU (550 miljard km). Na het perihelium zal de komeet uit het zonnestelsel worden uitgestoten. De barycentrische baan zal na september 2022 hyperbolisch blijven.

Foto bovenaan toont de komeet vanuit Heaven's Mirror Observatory in Australië op 31 december 2021. Opname met de Takahashi FSQ-106ED refractor.
2 panel mosaic met totale belichtingstijd 36 minuten (panel met de coma 24 minuten, zie detail opname onderaan en panel met de lichtzwakkere staart 12 minuten).
 LRGB 9:3:3:3 subs van 120s.

Processing foto's met Astro Pixel Processor, Photoshop CC met AstroPanel Pro, Astronomy Tools, Topaz Sharpen AI en Denoise Projects 3 plug-ins.