Sharpless 112, 115 en 116

Emissienevels in Zwaan
Emission Nebulae in Cygnus

Sh2-112, Sh2-115 en Sh2-116 

Op een paar graden ten noordwesten van de heldere ster Deneb, bevinden zich prachtige, complexe nevelstructuren in het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus),
De Melkweg loopt dwars door Cygnus heen en daarom is dit sterrenbeeld rijk aan heldere en donkere nevels. We kijken hier in de richting van een spiraalarm van de Melkweg, nl. de "Cygnusarm".

In deze nevels kan je onder andere de emissienevels Sharpless 112, 115 en 116 terugvinden, naast vele andere zogenaamde LBN en LDN objecten (zie hieronder).

De Sharpless-catalogus is een lijst van 313 H II-regio's (emissienevels en dikwijls stervormingsgebieden) ten noorden van declinatie -27°. De eerste editie werd in 1953 gepubliceerd met 142 objecten (Sh1) en de tweede en laatste versie werd in 1959 gepubliceerd door de Amerikaanse astronoom Stewart Sharpless met 312 objecten. Sharpless bevat naast H II-gebieden ook enkele planetaire nevels en supernovaresten.

Diverse deep-sky objecten in deze regio werden ook door Beverly Lynds in de jaren 60 gecategoriseerd als
-) LBN: Lynds' Catalogue of Bright Nebulae, een astronomische catalogus van heldere nevels. Objecten die in de catalogus worden vermeld, zijn genummerd met het voorvoegsel LBN. 

-) LDN: Lynds' Catalogue of Dark Nebulae, een catalogus van donkere nevels. Objecten die in de catalogus worden vermeld, zijn genummerd met het voorvoegsel LDN. 

Algemeen:

Object: Sh2-112 (DWB 174 and 175, Ced 181, LBN 337 & others)
Naam: -
Sterrenbeeld: Cygnus (Zwaan) 
Magnitude:
Afstand: 5675 lichtjaar
Schijnbare afmeting: ong. 13' (boogminuten) 
Coördinaten: 
RA: 20h 33m 32s
DEC: +45° 46' 15"

Sharpless 112 is een kleine maar heldere emissienevel,  die zich op ongeveer één graad van de heldere ster Deneb in het sterrenbeeld Zwaan de Zwaan bevindt. Deze nevel bevindt zich op ongeveer 5675 lichtjaar afstand in Cygnus.

Het gloeit koperkleurig (met smalband filters, in RGB is dit dieprood gekleurd) omdat het waterstofgas in de nevel wordt geactiveerd door de ster BD +45 3216 die erin is ingebed. Deze ster is veel massiever dan onze zon en zendt grote hoeveelheden ultraviolet (UV) licht uit waardoor het gas gaat gloeien.

Object: Sh2-115 (Sharpless 115, LBN 357)
Naam: -
Sterrenbeeld: Cygnus (Zwaan) 
Magnitude:
Afstand: 7500 lichtjaar
Schijnbare afmeting: 100' x 70' (boogminuten) 
Coördinaten: 
RA: 20h 34m 34s
DEC: +46° 52' 24"

Sharpless 115 is een grote, lichtzwakke emissienevel op ongeveer 7500 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Zwaan. De nevel wordt geïoniseerd door sterren in de open cluster Berkeley 90 (uit de Berkeley Open Cluster Catalogue, 1958). De cluster, die is ingebed in Sh2-115, wordt verondersteld slechts 100 miljoen jaar oud te zijn.

SH2-115 is een grote nevel met een gezichtsveld van ongeveer 100 bij 70 boogminuten. 

De grotendeels blauw-groene nevel is Sharpless 115 (= LBN 357) en de koperachtige delen ervan zijn een combinatie van LBN 352 en LBN 362. 

Object: Sh2-116 (Sharpless 116, Abell 71, DWB 188, Simeis 76 en andere)
Naam: -
Sterrenbeeld: Cygnus (Zwaan) 
Magnitude:
Afstand: 2377 lichtjaar
Schijnbare afmeting: -
Coördinaten: 
RA: 20h 32m 23s
DEC: +47° 20' 47"

De kleine "bubbel" rechtsonder Sh2-115 is Sharpless 116 (= PK 084.9+04.4). Zoals je zou kunnen raden uit het feit dat het is opgenomen in de PK-catalogus van planetaire nevels, werd dit gedurende vele decennia beschouwd als een planetaire nevel, maar uit een onderzoek van 1991 (door Pismis, Hasse, Quintero) blijkt dat dit niet het geval is. Het is geen een planetaire (d.w.z. samengesteld uit gas van een stervende ster) maar eerder een gewone emissienevel.

Hoe waar te nemen: 

Deze door Sharpless gecategoriseerde objecten liggen vlakbij de ster Deneb in het sterrenbeeld Zwaan (Cygnus).

Zwaan (Cygnus, afkorting Cyg) is een sterrenbeeld aan de noordelijke hemel tussen rechte klimming 19u07m en 22u01m en tussen declinatie +28° en +61°. Het opvallende sterrenbeeld (soms "Noorderkruis" genoemd naar de vorm van de helderste sterren) is heel goed zichtbaar in de zomer- en herfstmaanden.

Deneb vormt de staart van de Zwaan en is de helderste ster van dit sterrenbeeld; Deneb maakt deel uit van de zogenaamde Zomerdriehoek. 

Onderstaande mapjes tonen de locatie van deze nevels, en van de opname bovenaan, in het sterrenbeeld Zwaan. 

Foto-opnames:

De opname werd gerealiseerd met een Takahashi FSQ-106ED F3.6 refractor en FLI PL16803 camera van Telescope Live in IC Astronomy Observatory, Oria, Spanje. 

Totale belichtingstijd 360 minuten.

Combinatie van 12 subs van 600s met elke smalband-filter (SII, H-alfa en OIII). 

FOV: 324' x 324' (4,74"/px) - zie opname ook in Astrobin.

Processing met AstroPixelProcessor en Photoshop CC met AstroPanel Pro, Astronomy Tools, Topaz Sharpen AI en NoiseXTerminator plug-ins.

Hieronder zie je deze opname plate solved in Astrobin, waardoor je de diverse gecategoriseerde deep-sky objecten kan herkennen.

© Copyright 2022 Nachthemel.be - All Rights Reserved

Designed with ‌

Offline Website Builder