NGC 1097
NGC 1097 is een relatief helder balkspiraalstelsel in het zuidelijke sterrenbeeld Oven. Het hemelobject ligt ongeveer 48 miljoen lichtjaar van de Aarde verwijderd.
NGC 1097 is een actief sterrenstelsel: het bezit namelijk een zeer actieve kern of AGN ("Active Galactic Nuclei"). Er zijn ook duidelijke aanwijzigen dat zich centraal een zwart gat bevindt met een massa van ongeveer 140 miljoen keer die van de zon. Rond dit zwart gat ligt een heldere ring: dit zijn een stervormende gebieden.
Deze stervormingsgebieden gloeien helder dankzij de emissie van nevels van geïoniseerde waterstof. De spiraalarmen zijn ook bezaaid met talloze blauwachtige clusters van hete, jonge sterren, terwijl oudere populaties van sterren verspreid zijn over het stelsel.
NGC 1097 (ook bekend als Arp 77) is een balkspiraalstelsel met een doorsnede van zo'n 125.000 lichtjaar en bevindt zich op een afstand van ongeveer 45 miljoen lichtjaar in het zuidelijke sterrenbeeld Fornax (Oven). Het beweegt van ons weg met een snelheid van ongeveer 1271 kilometer per seconde.
Dit sterrenstelsel met lange, spichtige sterrenarmen heeft een zeer sterke balk terwijl een secundaire balk de kern bijna loodrecht op de primaire balk doorkruist. NGC 1097 heeft een enorm superzwaar zwart gat in het centrum van ongeveer 100 miljoen keer de massa van onze zon (ter vergelijking: het zwart van onze Melkweg heeft een massa van slechts een paar miljoen zonnen). Het gebied direct rond het zwarte gat schijnt krachtig met straling die afkomstig is van het materiaal dat naar binnen valt, ook al moet dit zwarte gat op een zeer streng "dieet" zijn: slechts een kleine hoeveelheid gas, samen met af en toe een ongelukkige ster, wordt blijkbaar ingeslikt door het.
Rond dit centrale zwarte gat bevindt zich een prominente ring van meer dan 300 stervormingsgebieden met een netwerk van gas en stof dat van de ring naar het zwarte gat spiraalt. De ring heeft een doorsnede van ongeveer 5000 lichtjaar, hoewel de spiraalarmen van de melkweg er tienduizenden lichtjaren voorbij reiken. Deze stervormingsgebieden gloeien helder dankzij de emissie van wolken geïoniseerde waterstof. Maar de spiraalarmen en de spaken ertussen zijn ook bezaaid met talloze blauwachtige clusters van hete, jonge sterren, terwijl oudere populaties van sterren verspreid zijn over het heelal.
Algemeen:
Object: NGC 1097 (Caldwell 67, Arp 77)
Naam: -
Sterrenbeeld: Oven (Fornax)
Magnitude: 10,2
Schijnbare afmeting: 9,3’ x 6,3’ (boogminuten)
Afstand: 48 miljoen lichtjaar
Coördinaten:
• RA: 2h 46m 19
• DEC: -30° 16' 30"
NGC 1097 (ook bekend als Caldwell 67 of Arp 77) is een balkspiraalstelsel op ongeveer 48 miljoen lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Fornax. Het werd ontdekt door William Herschel op 9 oktober 1790. Het is een sterk interagerend sterrenstelsel met duidelijk resten en vervormingen veroorzaakt door getijdenkrachten a.g.v. interactie met het begeleidende sterrenstelsel NGC 1097A.
NGC 1097 heeft een superzwaar zwart gat in het midden, dat 140 miljoen keer de massa van de zon heeft. Rondom het centrale zwarte gat bevindt zich een prominente ring van stervormingsgebieden - duidelijk te zien op de opname - met een netwerk van gas en stof dat van de ring naar het zwarte gat spiraalt. Een instroom van materiaal in de richting van de centrale balk van het sterrenstelsel zorgt ervoor dat er nieuwe sterren in de ring ontstaan. De ring heeft een diameter van ongeveer 5000 lichtjaar, de spiraalarmen van het sterrenstelsel strekken zich tienduizenden lichtjaren buiten de ring uit.
NGC 1097 is ook een Seyfert-stelsel (ongeveer 1 procent van de spiraalstelsels zijn Seyferts), gekenmerkt door een extreem heldere Active Galactic Nucleus (AGN), en spectra met zeer heldere emissielijnen van sterk geïoniseerd gas. Het is echter een zeer gematigd voorbeeld van een AGN, waarvan wordt aangenomen dat de emissie ontstaat uit materie (gas en sterren) die in het centrale superzware zwarte gat valt.
Deepsky opnames (Hubble) onthulden vier smalle optische jets die uit de kern lijken te komen. Deze zijn wellicht veroorzaakt door de (momenteel zwak) actieve kern. Daaropvolgende analyse van de spectrale energieverdeling van de helderste jet kon synchrotron en thermische vrije emissie uitsluiten. De optische jets zijn in feite samengesteld uit sterren.
NGC 1097 heeft twee satellietstelsels, NGC 1097A en NGC 1097B. Het elliptische dwergstelsel NGC 1097A is het grootste van de twee. Het is een eigenaardig elliptisch sterrenstelsel dat op een afstand van 42000 lichtjaar rond het centrum van NGC 1097 draait. Dwergstelsel NGC 1097B (5 x 10^6 zonsmassa's), het buitenste sterrenstelsel, werd ontdekt door zijn HI-emissie en lijkt een typisch onregelmatig dwergstelsel te zijn. Verder is er weinig over bekend.
Er werden drie supernova's (SN 1992bd, SN 1999eu en SN 2003B) waargenomen in NGC 1097 sinds 1992.
Hoe waar te nemen:
NGC 1097 bevindt zich in het sterrenbeeld Oven (Fornax): zie mapjes onderaan.
Oven (Fornax, afkorting For) is een onopvallend sterrenbeeld aan de zuiderhemel, liggende tussen rechte klimming 1u44m en 3u48m en tussen declinatie −24° en −40°. Het komt op de breedte van de Benelux nauwelijks boven de zuidelijke horizon uit en is slecht te zien.
Met een visuele magnitude van 10,2 is NGC 1097 zichtbaar met behulp van een verrekijker met een diafragma van 70-80 mm of een kleine telescoop met opening > 70mm vanop een donkere locatie.
Foto-opnames:
Opname werd remote gemaakt met de Planewave CDK24 telescoop (met 60cm opening) en FLI PL09000 camera van Telescope Live vanuit El Sauce Observatory in Chili.
Totale belichtingstijd 480 minuten.
LRGB-opname met 12 subframes van 600s met elke filter.
FOV: 32' x 32' (0,62"/px) - zie opname ook in Astrobin.
Onderaan vind je deze opname standard en geavanceerd plate solved via Astrobin terug.
Processing met Astro Pixel Processor, Photoshop CC met AstroPanel Pro, Astronomy Tools en NoiseXTerminator plug-ins.
Built with
HTML Website Builder
