C/2017 K2 PanStarrs

C/2017 K2 (Pan-STARRS)

Komeet C/2017 K2

Komeet C/2017 K2 (Pan-STARRS)

Komeet C/2017 K2 (Pan-STARRS) is het binnenste zonnestelsel binnengedrongen en momenteel (dd. juli 2022) de helderste komeet aan de nachthemel.

C/2017 K2 is niet de mooiste komeet die we recent hebben kunnen waarnemen (zie Neowise, Leonard), maar het is wel één van de interessantste kometen aan de hemel op dit moment.

De dichtste nadering van de komeet tot de Aarde was op 14 juli 2022, op zo'n 270 miljoen km van de Aarde. De komeet bereikt op 19 december 2022 het perihelium en staat dan het dichtst bij de Zon.

Met een kleine telescoop kan je de komeet nog de ganse zomer waarnemen.

Algemeen

Astronomen zagen deze komeet voor het eerst in 2017 met behulp van het Pan-STARRS telescoop in Hawaï. Pan-STARRS (Panoramic Survey Telescope and Rapid Response System) is bijzonder goed is in het waarnemen van nieuwe asteroïden, kometen, supernova's en dergelijke. Bij zijn ontdekking bevond C/2017 K2 zich 2,4 miljard km van de zon, zowat 16 keer verder weg dan de Aarde van de Zon.

Kometen zijn vuile "sneeuwballen" van steen en ijs. Ze worden pas actief wanneer ze worden verwarmd door de Zon. Deze komeet was echter al actief in 2017.

De Hubble-ruimtetelescoop maakte een opname van de komeet die eruitzag als een vage sneeuwbal terwijl de komeet zich nog in het buitenste zonnestelsel bevond. De komeet lijkt een grote kern te hebben en vertoont een enorme kometen-atmosfeer of coma.

C/2017 K2 is groot: waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop geven aan dat de kern ongeveer 18 km is. De komeet is vooral zeer actief: observaties hebben aangetoond dat het een coma ontwikkelde met een diameter van ongeveer 130000 km. Dat is vergelijkbaar met een gasbol met een diameter van 10 keer zo groot als de Aarde, of bijna zo groot als de diameter van planeet Jupiter.

Sommige vroege waarnemingen ontdekten ook een ongelooflijk grote staart, zo'n 800000 km lang.

Dat een komeet zo ver van de zon reeds actief is, impliceert een heel ander activiteits-mechanisme dan we gewend zijn van kometen die zich dichter bij de zon bevinden. Kometen die te ver van de zon staan kunnen immers geen grote hoeveelheden ijs sublimeren. De activiteit is waarschijnlijk te wijten aan een mengsel van ijs met zeer vluchtige ijssoorten zoals CO, CO2, stikstof en moleculaire zuurstof.

De baan van C/2017 K2 is bijna exact parabolisch en we kunnen niet zeggen of dit een komeet is die voor het eerst uit de Oortwolk komt, of het een terugkerende bezoeker is of zelfs interstellair van oorsprong is.

Wat zouden de volgende interessante kometen kunnen zijn om waar te nemen?

Komeet C/2022 E3 (ZTF) zal naar verwachting in januari 2023 een magnitude 5 kunnen bereiken (met verrekijker te zien). Daarna lijkt de volgende mogelijke goede komeet 12P/Pons-Brooks te zijn, die in maart 2024 magnitude 5 of 4 zou kunnen bereiken.
Maar... de evolutie van kometen in hun baan rond de zon, en hoe helder ze kunnen worden, is vaak onvoorspelbaar. Afwachten dus en eerst genieten van C/2017 K2.

Hoe waar te nemen:

Komeet C/2017 K2 werd in mei voor het eerst zichtbaar met kleine telescopen vanuit het noordelijk halfrond en zal hier tot september zichtbaar blijven. Na half september komt het dichter bij de zuidwestelijke horizon, gezien vanaf het noordelijk halfrond. Daarna is het het beste zichtbaar voor waarnemers op het zuidelijk halfrond.

Begin juli 2022 (waneer deze opname bovenaan werd gemaakt) heeft de komeet een visuele magnitude 8.5 en dus in kleine amateur-telescopen reeds mooi visueel waarneembaar. Hoe donkerder de hemel, hoe beter het contrast zal zijn.

Onderaan vind je enkele sterrenkaarten (tot en met september) om te helpen de locatie van C/2017 K2 terug te vinden.

De komeet zou nog wat helderder kunnen worden tot magnitude 8 of zelfs 7, wat echter nog steeds te zwak is voor het blote oog. Het blijft dus een telescoop-object.

Waarnemers die een kleine telescoop gebruiken (bij voorkeur vanaf een plek aan de donkere hemel) zouden een diffuus of wazig lichtvlekje (de coma) rond de kern van komeet C/2017 K2 moeten kunnen zien. Zorgvuldige observaties kunnen onthullen dat de coma erg groot is in vergelijking met andere kometen. Een hint van de staart van de komeet kan zichtbaar zijn, terwijl opnamen met een lange belichtingstijd de komeet en zijn staart in al zijn glorie zouden moeten kunnen tonen.

Foto-opnames:

Opname bovenaan toont C/2017 K2 nabij Messier 10 (M10) in Ophiuchus (Slangendrager) op 15 juli 2022. Deze opname werd gerealiseerd met behulp van de Takahashi FSQ-106ED refractor en FLI PL16803 camera van Telescope Live in Oria, Spanje.

Totale belichtingstijd 30 minuten
LRGB: 4:2:2:2 subs van telkens 180s.

Opname hieronder van C/2017 K2 in Ophiuchus werd gerealiseerd met de Nikon 200 F/2 telescoop en FLI ML16200 camera van Telescope Live in El Sauce Observatory, Chili op 24 juli 2022.

Totale belichtingstijd: 60 minuten
LRGB 5 subs van 180s.

Daaronder wordt de volledige opname getoond die met de Takahashi FSQ-106ED refractor werd gemaakt. Daarnaast (net als helemaal bovenaan) een bewerkt deel uit deze breedbeeld-opname.

De 3de opname onderaan toont de komeet vanuit El Teide in Tenerife op 7 juli 2022. Opname werd gemaakt met een Planewave CDK17 telescoop en FLI PL16803 camera van Slooh.

De komeet bevindt zich momenteel in het sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus): zie mapje hieronder. Visuele magnitude was ongeveer 8,5.

Totale belichtingstijd slechts ong. 2 minuten.
L: 50s sub-frame en RGB 20s subs met elke filter.

Processing foto's met Photoshop CC met AstroPanel Pro, Astronomy Tools, NoiseXTerminator plug-ins.